Katlı kavşak, farklı trafik akışlarını aynı noktada kesiştirmeden, seviye farkı yaratarak geçişini sağlayan bir kavşak türüdür. Bu sayede, trafik sıkışıklığı azaltılır ve akış hızı artırılır.
Katlı Kavşakların Temel Özellikleri:
- Seviye Ayrımı: Farklı yolların farklı seviyelerde (genellikle alt ve üst geçitler ile) konumlandırılması.
- Trafik Akışının Düzenlenmesi: Farklı yönlere giden araçların birbirleriyle kesişmeden ilerlemesini sağlayan şerit düzenlemeleri.
- Rampalar ve Bağlantı Yolları: Yüksekliği değiştirmek ve farklı yollara geçişi sağlamak için kullanılan eğimli yollar.
Katlı Kavşakların Avantajları:
- Trafik Sıkışıklığını Azaltma: Kesişen noktalardaki beklemeleri ortadan kaldırarak akışı hızlandırır.
- Güvenliği Artırma: Kaza riskini düşürür.
- Seyahat Süresini Kısaltma: Daha hızlı geçiş imkanı sunar.
- Çevresel Etkiyi Azaltma: Daha az bekleme süresi, daha az yakıt tüketimi ve emisyon demektir.
Katlı Kavşak Çeşitleri:
Katlı kavşaklar, trafik akışına ve yolun geometrisine göre farklı şekillerde olabilir. En yaygın türleri şunlardır:
- Yonca Yaprağı Kavşak: Dört yönde de dönüş hareketlerini sağlayan rampalara sahip.
- Elmas Kavşak: Ana yolun üzerinden geçen veya altından geçen tali yol ile oluşturulur.
- Trumpet (Boru) Kavşak: Bir otobanın bir tali yola bağlandığı yerlerde kullanılır.
- Yönlü Kavşak: Dönüş hareketlerini direkt rampalarla sağlayan, yüksek kapasiteli kavşak türüdür.
Katlı Kavşakların Dezavantajları:
- Yüksek İnşaat Maliyeti: Arazi gereksinimi ve karmaşık mühendislik çözümleri maliyeti artırır.
- Arazi Kullanımı: Geniş bir alan gerektirebilir.
- Çevresel Etki: İnşaat aşamasında ve sonrasında çevresel etkileri olabilir (gürültü, hava kirliliği vb.).